Danh Mục Bài Viết
Chồng ghép bản đồ là gì?
Chồng ghép bản đồ hay còn gọi là chồng lớp thông tin, là một trong những phép toán không gian quan trọng trong GIS dùng để phân tích không gian. Đây là một thao tác không gian dùng để chỉ đến việc những lớp chuyên đề được chồng lên nhau để tạo ra lớp chuyên đề mới và chứa đựng những thông tin mới.
Các chức năng chồng lớp số học và logic thường được tích hợp trong các phần mềm GIS bao gồm những phép toán phổ biến như: cộng, nhân, chia, trừ từng giá trị ở lớp dữ liệu của bản đồ thứ nhất tương ứng với từng vị trí chính xác có trong lớp dữ liệu của bản đồ thứ hai.
Chức năng chồng ghép bản đồ cho phép người sử dụng chồng xếp các lớp dữ liệu lên nhau nhưng vẫn tuân theo nguyên tắc và dựa trên cơ sở các quan hệ không gian
Vậy tại sao phải chồng xếp bản đồ?
Ghép bản đồ lại giúp tạo ra nhiều loại dữ liệu tổng quát hơn trong bản đồ, cung cấp khả năng đánh giá các quan hệ không gian và có thể dễ dàng truy vấn thông qua các biểu thức toán học logic hay bằng phương pháp trực quan hóa họa hình
Phép chồng ghép bản đồ thường sử dụng các phương pháp chồng ghép logic hoặc các hàm, phép tính đại số không gian sau đó lưu trữ kết quả trong CSDL GIS. Do các lớp đã được biến đổi tương đối đồng nhất về tọa độ và hệ tham chiếu chính vì vậy chúng có khả năng chồng khớp lên nhau về mặt kích thước không gian.
Chức năng ghép bản đồ cho phép người sử dụng biến một lớp dữ liệu phức tạp thành một lớp dữ liệu mới mà trong đó các giá trị bị trùng lặp hoặc sai sót sẽ bị loại trừ, từ đó hình thành một lớp có giá trị dữ liệu tổng quát và đơn giản hơn
Phép tính đại số
Chức năng sử dụng phép tính đại số cung cấp cho GIS khả năng xác định quan hệ toán học giữa các lớp dữ liệu với nhau. Các lớp bản đồ có thể:
- Gộp với nhau thông qua phép cộng
- Cắt lẫn nhau bằng phép trừ
- Nhân và chia các dữ liệu theo những điều kiện và quy tắc được đặt ra
Dưới đây là một ví dụ về một dữ liệu mới về độ cao địa hình và dữ liệu về mực nước ngầm sau khi chồng ghép bản đồ.
Map algebra (đại số bản đồ)
Map algebra (đại số bản đồ) là một phương pháp phổ biến có thể được sử dụng để phân tích không gian các dữ liệu dạng raster. Các biểu thức của Algebra cũng có nguyên lý hoạt động tương tự như chồng xếp bản đồ nhưng các phép tính đại số thường được sử dụng để kết hợp hoặc so sánh các lớp dữ liệu hơn.
Trong ESRI Arcview, Map algebra được xây dựng trong chức năng Map Calculator để phân tích một hay nhiều lớp dữ liệu. Thành quả là một lớp dữ liệu mới được tạo ra sau khi áp dụng biểu thức đại số và các yêu cầu.
Chồng lớp logic
Phép logic là việc sử dụng các lệnh logic để tạo ra các lớp dữ liệu mới. Sự lựa chọn logic dựa trên các biểu thức luận lý hoặc các giá trị thuộc tính. Các giá trị thuộc tính được lựa chọn sẽ được chọn, sáp nhập hoặc loại bỏ để tạo ra lớp dữ liệu mới.
Chồng lớp logic liên quan đến việc tìm ra những vùng thỏa mãn và phù hợp với một số điều kiện đặt ra. Qua phép chồng lớp thông tin bản đồ mà tổ hợp được các chỉ tiêu trong phân tích. Chẳng hạn như:
Tìm vùng thích hợp cho cây lúa nước với hai điều kiện là:
- Đất nông nghiệp dạng đất sét
- Độ cao < 8m so với mặt nước biển
Quy trình và thuật toán như sau:
- Tập trung vào đất sét và loại bỏ những loại đất còn lại không liên quan có trên lớp thông tin về đất trồng mà ta có được từ bản đồ đất. Có thể gán giá trị 1 cho đất sét và 0 cho các loại đất còn lại.
- Tiếp theo tiến hành trên lớp thông tin về địa hình, cần chọn ra những vùng có độ cao từ 0m đến 8m và được gán giá trị mới bằng 1. Các vùng có độ cao khác > 8m ta gắn bằng 0.
- Kết quả khi chồng ghép bản đồ, hai lớp thông tin trên sẽ kết hợp và cho ra được một lớp thông tin kết quả.
-
- Nơi nào giá trị cho ra bằng 1 sẽ là nơi thích hợp cho trồng lúa.
- Nơi nào có giá trị bằng 0 là không thoả mãn điều kiện mà ta đã đặt ra
